martes, 18 de febreiro de 2025

PANTALLA FEITA POR CELSO LORENZO (MANATAS) PARA ÁNGELA MORÁN.

Celso Lorenzo aprendeu a facer Pantallas de Rafael Laso Losada. Son familiares e pasouse o coñecemento de un ao outro. 

Fixo esta Pantalla para Ángela Morán como se pode ler no corno por dentro.

Durante décadas Celso fixo Pantallas para os limiaus que quixeron poñer o traxe da Pantalla e troulear no Entroido de Xinzo. Como xa comentei nun artigo anterior a familia de Celso Lorenzo estivo sempre moi implicada coa máscara e co Entroido de Xinzo. Hai en Youtube un video onde Celso explica como se elabora unha Pantalla.

 


A PANTALLA

O perímetro da cara é de 32 cm. Da fronte ao queixo ten 21 cm.

A BARBA.

Nace da base das orellas. A barba é de cor negra. Ten unha patilla dobre a cada lado da cara e co queixo queda completa a barba. 

PATILLA DEREITA.

A patilla é dobre. Dende a orella sae unha correa de 2 cm. de longa e de 0,60 cm. de alta ata o floco. A primeira patilla é a máis grande ten 5 cm. de longo e 3,30 cm. de alta ata o floco. A parte máis estreita do lado da orella mide 0,50 cm. ata o floco. A parte estreita que comparte coa outra patilla, a máis pequena, mide 0,60 cm. A patilla pequena mide de longo 3,10 cm. e a parte estreita do queixo mide 0,60 cm. ao floco.

PATILLA ESQUERDA.

A patilla é dobre. Dende a orella sae unha correa de 1,80 cm. de longa e de 0,30 cm. de alta ata o floco. A primeira patilla é a máis grande ten 5,60 cm. de longo e 3,70 cm. de alta ata o floco. A parte máis estreita do lado da orella mide 0,20 cm. ata o floco. A parte estreita que comparte coa outra patilla, a máis pequena, mide 0,60 cm. A patilla pequena mide de longo 3,20 cm. e a parte estreita do queixo mide 0,60 cm. ao floco.

O QUEIXO.

De alto dende o floco ten 4 cm. De longo mide 8,10 cm. A barba está a 2,10 cm da boca.

A BOCA.

A boca é de cor vermella e ten de longa con pintura 6,80 cm. A abertura máxima é de 1,90 cm. O ancho do labio superior é de 0,90 cm. e do labio inferior é de 0,70 cm. O burato da boca ten 1,10 cm. de alto e de longo mide 5 cm. A distancia ao floco é de 6,50 cm. Ata o fondo do papo mide 9,90 cm.

O BIGOTE.

O bigote está pintado de cor negro. Está dividido en dous tramos. O dereito mide 3,20 cm. ata o ángulo onde o bigote sube cara arriba. Esta parte que revira cara arriba mide 1,30 cm. O esquerdo mide 3,10 cm. ata o ánguo onde o bigote revira cara arriba. Esta parte que revira cara arriba mide 1,20 cm.

De punta a punta o bigote mide 7,90 cm. A medida máis ancha no centro é de entre os 0,40 cm. e os 0,50 cm. A separación entre os bigotes é de 0,20 cm.

OS COLORETES. 

Os colorentes son vermellos. Teñen de diámetro 1,10 cm. A separación entre eles é de 5,70 cm. A separación da base do nariz do colorete dereito de 1,10 cm. e do ollo está a 1,50 cm. No colorete esquerdo a separación da base do nariz é de 1 cm. e do ollo está a 1,50 cm.


O NARIZ.

O nariz ten tabique. De longo mide 4,40 cm. De alta mide 2,30 cm. ata a base. De ancha mide 4,20 cm. O burato da dereita ten de ancho 0,30 cm. e de alto mide 1,20 cm. O burato da esquerda ten de ancho 0,20 cm. e de alto mide 0,90 cm. O grosor do feltro e do papel é de 0,90 cm. Ten pintado de vermello a parte inferior e a pintura non sobresae cara fóra. 

OS OLLOS.

O ollo dereito mide de longo con pintura 4,40 cm. De alto mide 2,90 cm. coa pálpebra de arriba. O burato mide de longo 3,10 cm. e de alto mide 1,90 cm. O ancho da pálpebra de arriba é de 0,90 cm. Ten 9 pestanas negras. O ancho da parte de abaixo é de 0,90 cm. Non ten pestanas.

O ollo esquerdo mide de longo 4,40 cm. De alto mide 3 cm. coa pálpebra de arriba. O burato mide de longo 3,20 cm. e de alto mide 2,10 cm. O ancho da pálpebra de arriba é de 0,80 cm. Ten 8 pestanas negras. O ancho da parte de abaixo é de 0,80 cm. Non ten pestanas.

AS CELLAS.

Son de cor negras. Están pintadas por todo o bordo da parte superior do ollo.

A cella dereita mide de longo 8 cm. e de ancha mide entre 0,30 cm. e 0,50 cm.

A cella esquerda mide de longo 8 cm. e de ancha mide entre 0,30 cm. e 0,50 cm.


AS ORELLAS.

As orellas están feitas de feltro.

As orellas teñen as seguintes medidas e cores:



O CORNO.

O corno ten o rizo tipo Julio Villarino.

As medidas do corno son:

Dende o punto máis alto ata ao pano debaixo das orellas mide 29 cm.

O longo do faldón dende debaixo das orellas é de 23 cm.

O ancho da parte media dende á punta do rizo son 34 cm.

O rizo mide de ancho 7 cm. e de alto 8 cm. 

O borde é do cor do cobre de entre 0,90 cm., 1 cm. e 1,30 cm. de ancha. A parte de atrás das orellas ten 1,30 cm. de ancho. No faldón, onde o pano, mide entre os 1,40 cm. e os 1,80 cm. O corte mide de ancho entre 7,70 cm. e 7,40 cm. en diagonal. O triángulo por riba da cara, que tamén é do cor do cobre ten de base 9 cm. e de lado 12,50 cm.


LADO DEREITO.

Fondo negro con nebulosas amarelas, azuis e brancas. O motivo principal central é unha estrela de cor amarela con catro raios moi longos e 12 raios curtos. Ten unha nebulosa no centro. O raio de arriba mide 4,70 cm. o da dereita mide 4,70 cm. o de abaixo mide 4,90 cm. e o da esquerda mide 4,90 cm. De punta a punta en vertical mide 10,50 cm. e en horizontal mide 10,30 cm.

Á esquerda temos un planeta azul con trazos brancos e verdes. Ten de diámetro 6,60 cm. A súa esquerda aparece unha planta de cor azul de 13,50 cm. de longa. Ten pólas a cada lado que varían en número. Por riba desta planta aparece unha estrela branca de catro raios longos e catro pequenos. Os raios longos de punta a punta en horizontal miden 4,30 cm. e en vertical miden 4,40 cm. Os pequenos miden 0,70 cm. Por riba aparece unha planta de cor azul  de 9,30 cm. de longa con varias pólas máis pequenas. Á dereita otra estrela de cor amarelo con raios longos que de punta a punta miden en horzontal 4,30 cm. e en vertical miden 5,30 cm. Debaixo desta aparecen catro liñas azuis que miden de esquerda a dereita en centímetros: 2,70-2,70-2,50-2,80. De ancho miden 0,20 cm. Cinco pequenas liñas azuis por riba do rizo que miden un centímetro de longo. No rizo aparece unha estrela branca de catro raios longos e catro raios pequenos. Os raios longos miden de punta a punta en horizontal 3,40 cm. e en vertical miden 4,60 cm. Os pequenos miden 0,70 cm. Aparecen tamén tres círculos de cor azul, amarelo e verde que miden 0,60 cm. de diámetro. As nebulosas cara o rizo aparecen máis xuntas.


LADO ESQUERDO.

Fondo negro con nebulosas marelas, vermellas e brancas. No centro temos unha estrela amarela de catro raios longos e doce pequenos. O raio longo de arriba mide 5,40 cm. O raio da dereita mide 3,90 cm. O de abaixo mide 6,10 cm. O da esquerda mide 3,50 cm. Do grupo dos tres raios pequenos o do medio mide 1,20 cm. e os outros 0,80 cm cada un. Á dereita aparece unha lúa de cor amarelo cunha liña vermella á dereita. A lúa mide de punta a punta 7,60 cm. De ancho mide 1,50 cm. A liña vermella mide de longa 6,80 cm. Á esquerda aparece unha estrela branca que mide de punta a punta en horizontal 4,50 cm. e en vertical 4 cm. Os raios máis pequenos son de cor amarelo e miden 0,50 cm. Por riba desta estrela temos unha liña grosa de cor amarela e branca. De longa mide 5,20 cm. e a parte máis grosa mide 0,80 cm. Por riba un planeta de cor rosa e branco de 1,10 cm. de diámetro. Á esquerda deste planeta outra estrela de cor branca. Ten catro raios longos e catro pequenos. Os longos mide de punta a punta en horizontal 6 cm. e en vertical 6,10 cm. Os raios pequenos miden 0,90 cm. No rizo temos unha estrela amarela de catro raios longos e vense tres pequenos. Aparece un borrón de cor amarelo cara arriba. Os raios longos miden de longo en horizontal 4,20 cm. e en vertical 4,10 cm. Os pequenos miden 0,90 cm.



 O PANO.

O pano é de cor vermello. Todo o contorno está aserrado e ten puntas triangulares na parte inferior. De longo mide 50 cm. e de ancho 60 cm. O picado está composto por 7 rombos aserrados na parte superior de 2 cm. de lado. Debaixo destes temos 8 rombos aserrados de 2 cm. de lado. Debaixo destes 7 rombos aserrados de 2 cm. de lado. As oito picas triangulares inferiores miden de lado 10 cm. e teñen unha base de 7 cm. En cada triángulo hai tres cruces de lados iguais de 1 cm. 

O FLOCO.

O floco mide 29 cm. ao redor da cara. De longo mide 12 cm. É de cor negro. Dende a parte de arriba de floco ata o fondo do papo ten 2,40 cm.  

A Pantalla pesa 480 gr.




Detalle por dentro e a escuma para protexerse de rozaduras.







Detalle do feltro con que se fixo a cara.


A propietaria da Pantalla.



O meu agradecemento aos propietarios da Pantalla por deixarnos a máscara para disfrutar dela. 
Gracias ao Pipo por tramitar o préstamo.

José Manuel Lorenzo e Celso Lorenzo. Foto amablemente cedida por 
José Manuel Lorenzo.



venres, 7 de febreiro de 2025

PANTALLA FEITA POLO PUCHO (JOSE CARRERA SANTANA) PARA XURXO, FILLO DE MARI VILLARINO.

O Pucho, José Carrera Santana, é un home de entroido polos catro puntos cardinais. Leva animando o entroido de Xinzo de Limia dende que teño memoria. A súa carroza, agora carriño, está operativo dende prirmeira hora da mañá ata que as rúas se fan intransitables. Quen non se ergue en Xinzo nas mañas de entroido e non pregunta "Xa pasou o Pucho?". Porque o Pucho ofrécenos unhas alboradas con música de banda como as de toda a vida. E agradécese, ben que se agradece. Nunca un carriño foi tan agardado. 

Pero é que o Pucho ademáis fixo Pantallas. As Pantallas do Pucho encheron as rúas de Xinzo nos anos oitenta e noventa do século pasado. Son facilmente identificables pola forma da cara e polos deseños das pantallas: o corno cun fondo de cor vermello e con círculos de varias cores. Pasado o tempo pintou as famosas portadas dos discos de Los Suaves co gato negro e a portada do disco de Ñu coa caveira do bóvido. Inda podemos ver algunhas das súas Pantallas trouleando nas rúas de Xinzo de Limia e a min persoalmente faime ilusión velas.

Temos nas mans unha das fermosas Pantallas do Pucho.

A Pantalla é de Mari Villarino que puxo o seu fillo Xurxo. Ten data no corno polo que sabemos que é do ano 1984.

Pantalla do Pucho.

A PANTALLA.

O perímetro da cara é de 24 cm. Da fronte ao quiexo hai 20 cm.

A BARBA.

Nace da parte de abaixo das orellas. A barba é de cor negra. Ten unha patilla a cada lado da cara. O quiexo é de tamaño máis grande.

PATILLA DEREITA.

Ten un longo de 4,50 cm. A parte máis alta ata o floco mide 4,30 cm. A parte estreita do queixo mide 3,50 cm. 

PATILLA ESQUERDA.

Ten un longo de 4,80 cm. A parte máis alta ata o floco mide 4,40 cm. A parte estreita do queixo mide 3,40 cm.

BARBA DO QUEIXO.

De alto dende o floco ten 6,70 cm. De longo mide 7,20 cm. Fáltalle pintura polo paso dos anos.

A BOCA.

A boca é de cor vermella pero non sobresae para fóra dos labios. Ten de longa 5 cm. A anchura na abertura máxima é de 1,10 cm. O ancho do labio superior é de 0,60 cm. e do labio inferior é de 0,70 cm. O ancho do burato é de 0,60 cm. e de longo ten 3,30 cm. A distancia á barba é de 2,20 cm. Ata o fondo do sombreiro no quixo é de 8 cm. A distancia ao floco é de 6,50 cm. A distancia a barba é de 2,20 cm. e ao bigote é de 0,50 cm.

O BIGOTE.

Está pintado de negro e é unha pincelada horizontal.

Mide de longo 5 cm. e de ancho 0,30 cm. e cara as esquinas rematan en punta.

OS COLORETES.

Os colorentes son vermellos. Teñen un diámetro de 1,60 cm. A separación entre eles é de 5,50 cm. 

Lateral da Pantalla do Pucho.

O NARIZ.

O nariz é triangular e ten o burato pintado de vermello. O nariz mide de longo 4,10 cm. De alta mide 2,50 cm. ata a base. De ancha mide 2,80 cm. O burato do nariz mide de ancho 0,90 cm. e de alto mide 1,10 cm. De groso mide 0,70 cm. 

OS OLLOS.    

Os ollos están pintados de vermello por dentro e sobresae a pintura cara fóra.     

O ollo dereito mide de longo 4,20 cm. De alto mide 2,40 cm. O ancho da parte de arriba é de 0,90 cm. Ten 12 pestanas negras na parte de arriba. O ancho da parte de abaixo é de 0,60 cm. con 10 pestanas negras.

O ollo esquerdo mide de longo 4,10 cm. De alto mide 2,60 cm. O ancho da parte de arriba é de 0,80 cm. Ten 13 pestanas negras na parte de arriba. O ancho da parte de abaixo é de 0,80 cm. con 8 pestanas negras.

AS CELLAS.

Non ten cellas.

Lateral esquerdo.

AS ORELLAS.

As orellas están feitas coas abas do sombreiro. A orella esquerda está rota na punta e fáltalle a pintura.

As orellas teñen as seguintes medidas e cores:


As orellas non teñen pintas nas medias e están unidas ao corno.

O CORNO.

O corno ten o rizo tradicional.

As medidas do corno son:

Dende o punto máis alto ata o pano debaixo das orellas mide 33 cm.

O longo do faldón dende debaixo das orellas mide 19 cm.

O ancho da parte media dende a punta do rizo mide 39 cm.

O rizo mide de ancho 11cm. e de alto 9 cm. ata onde fai a curva e 15,50 cm. ata a parte de arriba. 

O borde é branco en todo o contorno de 0,90 cm. de ancho por cada lado. No rizo mide na punta 1,30 cm. Por riba da cara mide 1,20 cm. Na parte do pano mide entre os 0,70 cm. e os 0,30 cm. Detrás das orella mide 2 cm. na parte de abaixo e 1,50 cm. na parte de arriba. No corte, que é a forma triangualar traseira, ten 16 cm. de alto e 5 cm. de ancho.
O triángulo por riba da cara está pintado de vermello e mide 13 cm. de lado e de base ten 9,80 cm.

Lado dereito.
LADO DEREITO.

Sobre fondo vermello comezando por abaixo:

Un círculo negro de 6 cm. de diámetro. A cada lado e na parte baixa do círculo negro temos 2 círculos brancos de 2 cm. de diámetro.
Por riba un círculo amarelo, o sol, de 8,50 cm. de diámetro. Está rodeado por 6 círculos brancos de 1,80 cm de diámetro, que son os planetas xirando ao redor do sol. A cada lado dous círculos azuis á altura dos pequenos círculos brancos da parte de abaixo do grupo dos seis círculos. O círculo azul da dereita mide 3,50 cm. de diámetro e o da esquerda 4,10 cm de diámetro.
Por riba do conxunto do sol e dos planetas hai un círculo azul de 3 cm. de diámetro.
Outro círculo negro arriba á dereita de 6 cm. de diámetro. Por riba e a dereita deste círculo negro temos tres círculos brancos. O que está pola parte de arriba mide 1,60 cm. de diámetro. O da dereita arriba mide 2,20 cm. de diámetro e o que está abaixo mide 1,70 cm. de diámetro.
Máis cara a dereita temos un círculo azul de 3 cm. de diámetro. Segue un círculo branco caendo cara rizo de 2,30 cm. de diámetro. Por último temos no rizo un círculo verde de 6 cm. de diámetro.



Na parte de atrás onde remata o corno aparece a firma de Pucho e a data na que foi feita a Pantalla. A firma ten unha liña por debaixo do nome. A data presenta o 19 máis pequeno e cunha liña por debaixo e o 84 máis grande.

Lado esquerdo.

LADO ESQUERDO.

Sobre fondo vermello empezando por abaixo:

Un círculo negro de 6 cm. de diámetro. A cada lado na parte de abaixo do círculo dous círculos brancos de 2 cm. de diámetro cada un. Por riba a esquerda un círculo azul de 4,10 cm. de diámetro. O círculo solar central é de 8,50 cm. de diámetro que aparece rodeado por 5 círculos brancos e dous azuis. O branco de abaixo a esquerda mide 2 cm. de diámetro. A súa dereita temos outro círculo branco de 2 cm. de diámetro. A dereita deste último temos un círculo azul de 4,10 cm. de diámetro. Por riba deste azul aparece un branco de 2 cm. de diámetro. Por riba do sol temos un círculo branco máis grande de 2,90 cm. de diámetro. A esquerda do sol un círculo azul de 3 cm. de diámetro. Por riba deste círculo azul temos un círculo branco de 2 cm. de diámetro. Por riba deste último branco aparece un azul de 3 cm. de diámetro. Á esquerda temos un círculo negro de 6 cm. de diámetro. A esqueda deste negro temos un círculo branco de 2 cm. de diámetro. Un pouco máis abaixo á esquerde temos un círculo azul de 2,70 cm. de diámetro. Cáseque no rizo o círculo que temos é de cor branco de 1,60 cm. de diámetro. Finalmente no rizo temos un círculo de cor verde de 6 cm. de diámetro.



Na parte de atrás onde remata o corno tamén aparece a firma de Pucho e a data na que foi feita a Pantalla.

O PANO.

O trapo da Pantalla do Pucho.

O pano é de cor azul. Está recortado no fondo en forma de ondulacións irregulares. Mide de longo 60 cm. e de alto 75 cm. Non está cosido ao corno, está grampado con 11 grampas que serían 12 pero unha caiu. Ten sete series verticais de 3 rombos á mesma altura. Nas dúas partes verticais onde acaba a tea hai o corte de medio rombo ou menos que intenta constinuar a serie.

O FLOCO.

O floco é dourado. Mide 32 cm ao redor da cara e métese por debaixo das orellas. De longo mide 7 cm.

Corte do sombreiro por dentro.

Por dentro vemos o típico corte en V do Pucho. O lado da V mide 9 cm. e de base según está colocado mide 3,30 cm. Tamén vemos o triángulo de cartón que por riba do sombreiro.

Non sei o significado das iniciais que aparecen dentro do corno:


A Pantalla pesa 571 gr.

Dicir que popularmente estas Pantallas son coñecidas como Pucheras.

O traballo do Pucho por manter as Pantallas na rúa foi moi importante no seu tempo. Axudou moitísimo a que a Pantalla tivera continuidade. Dende aquí o meu recoñecemento ao seu traballo.

Moitas grazas a Mari Villarino por deixarnos esta Pantalla para que podamos disfrutar dela.



domingo, 2 de febreiro de 2025

PANTALLA DE JOSÉ MANUEL CUQUEJO LÓPEZ (MEL) FEITA POLO JULIO VILLARINO.

A máscara é propiedade da persoa que a leva. Está unida a ela e forma parte da súa vivencia máis íntima. Están xunguidos para sempre. Chega un momento no que a máscara necesita ser cambiada. Non nos sirve porque medramos, porque cae ao chan, porque queremos un modelo máis actual... Pero a máscara vella non se tira, queda gardada por riba do armario da habitación ou no rocho. Os máis curiosos colócana no salón como un adobío. Como nos imos desprender do que nos identifica como únicos no espazo común do entroido e que nos deu tantas alegrías?.

A Pantalla que hoxe teño nas mans ten para a súa familia un valor sentimental moi especial. Quedo moi agradecido porque sei o que significa para eles e penso que se merece tanto pola persoa que a levou como pola persoa que a fixo a miña atención e a de todos os que aman o Entroido e que dexesarían que houbese un letreiro por riba da "Ponte Vella" que disexe... "Ti eres meu Xinzo o máis fermoso do mundo enteiro".

A Pantalla era e é do Mel, José Manuel Cuquejo López, falecido prematuramente. Disfrutou en vida da Pantalla en plenitude cos seus amigos e familiares trouleando polas rúas do Barrio de Abaixo, collendo aos maiores coñecidos, metendoos nas tascas para beber un viño, contar anecdotas, botar unha cantiga e disfruta da festa da vida que é o Entroido.

Dicir, despois de consultar con Carmen Cuquexo e esta con Ana a súa irmá maior, que a Pantalla é de comezos dos anos setenta do século XX. A Pantalla ten 54 ou 55 anos. Como todas as Pantallas da súa época tiña pintados círculos e estrelas no corno. Con catorce anos o propio Mel cambiou o corno da Pantalla ao seu gusto e deixouna como está agora. As influencias musicais dos anos setenta e oitenta fixo que moitos dos debuxos tradicionais fosen cambiados por outros motivos. (Moitas veces as portadas dos discos dos grupos musicais do momento). Tamén me comentan que tivo un pano vermello que foi mudado posteriormente por un pano de cor azul. 

Pola información e polas fotos que se ollan cara o final do artigo, Mel tivo unha primeira Pantalla ata os dez anos que cambiou por que lle quedaba pequena. 

 

Pantalla do Mel.

A PANTALLA.

O perímetro da cara é de 32 cm. Da fronte ao queixo ten 23 cm.

A BARBA.

A barba nace por debaixo das orellas. A barba é de cor negra. Ten unha patilla a cada lado da cara e co queixo queda completa a barba.

PATILLA DEREITA.

Ten un longo de 10 cm. A parte máis alta ata o floco mide 6,40 cm. A parte estreita do queixo ten 4,50 cm. 

PATILLA ESQUERDA.

Ten un longo de 9,50 cm. A parte máis alta ata o floco mide 4,70 cm. A parte estreita do queixo ten 4,50 cm.

O QUEIXO.

De alto dende o floco ten 5,60 cm. De longo mide 12 cm. A barba está a 3,50 cm, da boca.

A BOCA.

A boca é de cor vermella e ten de longa 6,10 cm. coa pintura que sobrasae dos labios. A anchura na abertura máxima é de 1,40 cm. O ancho do labio superior é de 0,90 cm. e do labio inferior é de 1 cm. O burato mide de ancho 3,7 cm. De alto mide 0,20 cm. A distancia ao floco é de 9 cm. Ata o fondo do sombreiro no papo mide 11,80 cm.

O BIGOTE.

O bigote é de feltro empapelado e pintado de cor negro. Está cosido á cara. O lado dereito non conserva o papel mentres que o lado esquerdo conserva o papel e a pintura. Está revirado cara arriba.

De punta a punta mide 8 cm. De ancho mide 0,90 cm.

Sobresae 0,70 cm. do nariz.

Detalle do bigote.

OS COLORETES.

Os colorentes son vermellos e teñen un diámetro de 2,10 cm. A separación entre eles é de 4,90 cm. O colorete dereito está a 1,30 cm. da base do nariz e a 1,60 cm do ollo. O colorete esquerdo esta a 1,90 cm. da base do nariz e a 1,80 cm. do ollo. 

O NARIZ.

O nariz é circular dun só burato. De longo mide 3,60 cm. De alta mide 2,50 cm. ata a base. De ancha mide 3,60 cm. O burato ten de ancho 1,70 cm. e de alto mide 1,60 cm. O grosor do feltro e do papel é de 0,70 cm. e na punta do nariz mide 0,90 cm. Ten pintado de vermello a parte inferior no interior. 

OS OLLOS.

A pintura vermella sobresae dos ollos.

O ollo dereito mide de longo 4,90 cm. á pintura que sobresae. De alto mide 2,70 cm. á pintura que sobresae. O burato ten de longo 3,70 cm. e de alto 2 cm. O ancho da pálpebra de arriba é de 0,20 cm. O ancho da pálpebra de abaixo é tamén de 0,20 cm. Non ten pestanas.

O ollo esquerdo mide de longo 5,30 cm. á pintura que sobresae. De alto mide 2,80 cm. á pintura que sobresae. O burato ten de longo 3,90 cm. e de alto 2 cm. O ancho da pálpebra de arriba é de 0,20 cm. O ancho da pálpebra de abaixo é tamén de 0,20 cm. Non ten pestanas.

AS CELLAS.

Son de cor negras. Están pintadas por todo o bordo da parte superior do ollo.

A cella dereita mide de longo 6 cm. e de ancha mide entre 0,50 cm. e 0,70 cm.

A cella esquerda mide de longo 6,40 cm. e de ancha mide entre 0,40 cm. e 0,70 cm.


AS ORELLAS.

As orellas están feitas de feltro e a parte dianteira está separada do corno. As puntas son anchas e case planas e achéganse moito ao rizo.

Na parte de abaixo non chegan ata a altura do cartón do corno.

As orellas teñen as seguintes medidas e cores:




O CORNO.

O corno ten o rizo primitivo.

As medidas do corno son:

Dende o punto máis alto ata debaixo das orellas mide 29 cm.

O longo do faldón dende debaixo das orellas mide 20 cm.

O ancho da parte media dende á punta do rizo mide 35 cm.

O rizo mide de ancho 14 cm. e de alto 7 cm. 

Lado dereito.

LADO DEREITO.

Non ten borde. O fondo é todo negro. Ten pegadas tres bonecas recortadas dunha revista e un adhesivo. 
As bonecas están en diferentes posturas. A da esquerda, que está sentada, mide de alto 10,50 cm. A que está no rizo e que está de pé mide 11,60cm. A que está na parte inferior cunha perna levantada mide 12,50 cm. 
O adhesivo do lobishome mide 9,80 cm. de alta e 6,50 cm. de ancha.

Lado esquerdo.

LADO ESQUERDO.

Non ten borde. O fondo é todo negro. Ten pegada unha boneca, unha guitarra e un adhesivo.

A boneca é do mesmo estilo que as que están pegadas no lado dereito. Mide de alta 10,90 cm.
O adhesivo é dunha motocicleta de cros. De longo mide 10,20 cm. e de alta 9,10 cm.
Por riba do rizo aparece unha guitarra. Ten de longo 9,30 cm.

O triángulo que está por riba da cara é pequeno, como corresponde ao modelo de rizo. Mide 5 cm. de base e 7 cm. de lado.

Non ten pano.

Como queda comentado no comezo do artigo, tivo un pano de cor vermello que se mudou por un pano de cor azul.

O FLOCO.

É de cor branco. Mide ao redor da cara 43 cm. De longo ten 4,50 cm.




Foto do corte

A Pantalla ten moito interés por dentro onde vemos elementos que facilitaban os movementos da persoa sen ter que preocuparse por unha caída accidental da máscara.

 

Vemos o comentado corte de sombreiro de Julio Villarino.


Ten unha correa de coiro cosida na parte inferior do papo por dentro. De ancho mide 4,50 cm. e de longo 36 cm. A utilidade é para que o fieltro non manque no papo da persoa. A mácara móvese cando a persoa vai correndo e roza no papo co que moitas veces acábase co papo encarnado ou coa pel levandada. Ademáis dalle mais consistencia á máscara en prol da súa propia seguridade. 

Ten dous reforzos de coiro cosidos que axudan a que a cara e o corno estean máis seguros. O reforzo do lado esquerdo mide de longo 8,30 cm. e de ancho 4,50 cm. O do lado dereito ten de longo 7,70 cm. e de ancho mide 4,50 cm.

Coiro de reforzo.


Tamén podemos ver a goma que suxeitaba a máscara á cabeza. A goma púñase na parte de atrás da cabeza, na caluga, para que a máscara non caíra cara adiante. 

A goma mide 30 cm. de longo e de grosa mide 0,30 cm.


A goma e onde vai cosida.


Posición da goma na Pantalla.


A goma está colocada para poñela na caluga.

Para facer máis cómoda a Pantalla e asegurala na cabeza aínda temos outro elemento na parte de dentro da máscara, unha boina cosida que se adaptada á forma do corno. A boina mide 17 cm. de alto e 40 cm. de ancho.

Boina adaptada á forma do corno.

A Pantalla pesa 476 gr.


FOTOS DO MEL.


José Manuel Cuquejo López (Mel) coa súa primeira Pantalla
 que puxo ata os 10 anos.



Mel á esquerda coa súa primeira Pantalla e Raúl.


Mel lucindo traxe xa coa súa nova Pantalla obxecto do estudo.





Carrasco, Mel (arriba á dereita) e Odilo anicado.


.

Arturo Villarino, Toño Nogueiras, Odilo e Mel.
Toño Rodríguez, Carrasco e Chelís.




O meu agradecemento a Carmen Cuquexo polo préstamo da Pantalla e por toda a información do Mel e da súa Pantalla. O meu agradecemento asimesmo a toda a súa familia por facilitarme información e enviarme unhas fotos ben lindas. Parabéns a esta familia por conservar tan ben esta Pantalla que é unha preciosidade.





venres, 24 de xaneiro de 2025

A PANTALLA FEITA POLO CHELÍS (JOSÉ LUIS DIZ RODRÍGUEZ) PARA XURXO.

Temos outra Pantalla que nos deixou Mari Villarino. A verdade que son achegas moi interesantes que mostran que as persoas de Xinzo gardamos as Pantallas como tesouros.

Fíxoa o Chelís da familia dos Valerianos. Xa publiquei un artigo dunha Pantalla infantil feita toda de cartón que é tamén do Chelís. 

O Chelís foi Pantalla e fixo máscaras no seu momento, coas súas particularidades, formas e xeito de traballar.



A PANTALLA.

O perímetro da cara é de 33 cm. Da fronte ao queixo ten 21,50 cm.

A BARBA.

Non nace debaixo das orellas. A barba é de cor negra. Ten unha patilla a cada lado da cara e co queixo queda completa a barba.

PATILLA DEREITA.

Ten un longo de 10 cm. A parte máis alta ata o floco mide 6,40 cm. A parte estreita do queixo ten 4,30 cm. 

PATILLA ESQUERDA.

Ten un longo de 9,50 cm. A parte máis alta ata o floco mide 5,90 cm. A parte estreita do queixo ten 4 cm.

O QUEIXO.

De alto dende o floco ten 6,10 cm. De longo mide 7 cm. A barba está a 1,30 cm. da boca.

A BOCA.

A boca é de cor vermella e ten de longa 6,70 cm. coa pintura que sobrasae dos labios. A anchura na abertura máxima é de 1,30 cm. O ancho do labio superior é de 1,50 cm. e do labio inferior é tamén de 1,50 cm. O ancho total con pintura é de 2 cm. A distancia ao floco é de 7,70 cm. Ata o fondo do sombreiro é de 8,70 cm.

O BIGOTE.

O bigote está pintado de cor negro. Está dividido en dous tramos. As puntas están cara arriba.

O lado dereito mide de longo 3,90 cm. A parte máis ancha mide 0,40 cm.

O lado esquerdo mide de longo 4 cm. A parte máis ancha mide 0,40 cm.

De punta a punta o bigote mide 7,60 cm.

OS COLORETES.

Os colorentes son vermellos e teñen un diámetro de 1,40 cm. A separación entre eles é de 5,80 cm. 

O NARIZ.

O nariz é circular dun só burato. De longo mide 3,60 cm. De alta mide 2 cm. ata a base. De ancha mide 3 cm. O burato ten de ancho 1,20 cm. e de alto mide 1 cm. O grosor do feltro e do papel é de 0,80 cm. Ten pintado de vermello a parte inferior e sobresae cara fóra. 

OS OLLOS.

Os ollos teñen unha forma diferente. Son parcialmente ovalados.

O ollo dereito mide de longo 6 cm. á pintura que sobresae. O burato ten de longo 4,80 cm. De alto mide 4,10 cm á pintura que sobresae. O burato ten de alto 3,10 cm. O ancho da pálpebra de arriba é de 0,60 cm. con 10 pestanas negras. O ancho da pálpebra de abaixo é de 1,40 cm. Non ten pestanas.

O ollo esquerdo mide de longo 6 cm. á pintura que sobresae. O burato ten de longo 4,80 cm. De alto mide 2,80 cm. á pintura que sobresae. O burato ten de alto 3 cm. O ancho da pálpebra de arriba é de 0,60 cm. con 13 pestanas negras. O ancho da pálpebra de abaixo é de 1,40 cm. Non ten pestanas.

AS CELLAS.

Son de cor negras. Están pintadas por todo o bordo da parte superior do ollo.

A cella dereita mide de longo 8,50 cm. e de ancha mide 0,40 cm. no lado do nariz e 0,30 cm. no resto.

A cella esquerda mide de longo 8,80 cm. e de ancha mide 0,40 cm. no lado do nariz e 0,20 cm. no resto.

As cellas están a 0,20 cm. dos ollos.


 

AS ORELLAS.

As orellas están feitas de feltro.

As orellas teñen as seguintes medidas e cores:



Nas medias de arriba, tanto a dereita como a esquerda, teñen puntiños sen orden de cor dourado, negro, vermello e branco.

Nas medias inferiores, tanto a dereita como a esquerda non teñen puntiños.

O CORNO.

O corno ten o rizo tradicional.

As medidas do corno son:

Dende o punto máis alto ata ao trapo debaixo das orellas mide 30,50 cm.

O longo do faldón dende debaixo das orellas son 23 cm.

O ancho da parte media dende á punta do rizo son 35 cm.

O rizo mide de ancho 10 cm. e de alto 7 cm. Cara o medio ten 10 cm. de ancho onde remata o triángulo.

Lado dereito.

LADO DEREITO.

O borde é branco e vai dende os 0,80 cm. ata os 1,10 cm. Na parte inferior do rizo ten 0,80 cm. No faldón, onde o trapo, as medidas van dende os 0,90 cm. ata os 1,20 cm. Na parte de atrás ten de ancho 2,50 cm. O triángulo por riba da cara é de cor branca e forma parte do bordo. Mide 4,50 cm. de lado e de base ten 5,50 cm.
O fondo está pintado de cor negro. Ten seis círculos (planetas) de cor vermella-rosa e unha estrela de cor vermella. O círculo que está a esquerda na parte inferior ten un diámetro de 4,10 cm. e é rosado cunhas pinceladas vermellas. Á dereita deste primeiro círculo está a estrela, É de cor vermella e ten 8 puntas. A distancia de punta a punta e de 10 cm. en todos os brazos. Como anécdota dicir que ten un pelo de pincel ou brocha pegado. Isto antes pasaba moito porque o material non tiña a calidade que teñen agora. Dalle á Pantalla un toque "vintage" como se di agora.
O círculo á dereita da estrela é dun tono rosa máis oscuro. Ten de diámetro 4,10 cm. Por riba da estrela, a esquerda, temos o terceiro círculo. Tamén é rosa con pinceladas máis oscuras. Ten de díametro 4,10 cm.
Por riba temos o cuarto círculo de tonos rosa, vermello e branco. Como os outros ten un perímetro de 4,10 cm. A súa dereita temos o quinto círculo. Ten as tonalidades máis vermellas. Ten un diámetro de 4,10 cm. No rizo temos o sexto círculo de cor rosa oscuro. O diámetro é de 4,10 cm. Que o diámetro sexa sempre o mesmo é porque se emprega un molde e 4 cm. de diámetro e o que se engade é o marcar o círculo. Por todo o fondo, o firmamento, está formado por puntiños de diverso tamaño e cor. Hai partes onde se acumulan máis puntiños. As cores dos puntiños son branco, (dominantes), rosa e dourado.

Lado esquerdo.

LADO ESQUERDO.

O borde é branco e vai dende os 0,80 cm. ata os 1,10 cm. Na parte inferior do rizo ten 1,10 cm. No faldón, onde o trapo, a medida é de 1,30 cm. Na parte de atrás ten de ancho 4,70 cm.
O fondo está pintado de cor negro. Ten os mesmos elementos principais, seis círculos rosas e unha estrela vermella. As tonalidades varían lixeiramente dentro dos rosas. A disposición tamén varía. O longo na parte inferior do corno non mide o mesmo.

Diferencia no fondo do corno.

Os círculos tres e catro están máis separados e tamén o catro en relación co cinco. A estrela ten as mesmas medidas e cor. O fondo do firmamento ten estrelas brancas, predominantes, rosa e dourados. No lado esquerdo aparecen 8 estrelas douradas de o brazos en catro casos, de seis brazos en dúas casos, inda que en dous casos borradas parcialmente. Dúas estrelas no cumio só ten unha liña vertical.



O TRAPO.

O trapo é de cor azul claro. De longo mide 67 cm. De  ancho mide 75 cm. Temos unha serie de sete rombos en vertical de catro rombos cada unha. Os rombos laterais son máis pequenos. O rombo de arriba e o de abaixo miden de lado 1 cm. Os do medio miden 1,50 cm.
Esta diferencia de tamaño no rombo de arriba e o do abaixo repítese na serie central. Os rombos miden de lado 1,50 cm. e os do medio 2 cm. No resto das series os lados dos rombos miden 2 cm.


  
O FLOCO.

É de cor dourado. Mide ao redor da cara 33,50 cm. De longo ten 10 cm.

Cara por dentro.

Podemos ver o corte do sombreiro. Ten dous cortes a cada lado da cara. No interior, no lado dereito do corno aparece a persoa para a que se encargou a Pantalla. XURXO.



A Pantalla pesa 706 gr.


Teño que agraderlle a Chelís que me enviase unhas fotos do proceso da elaboración da Pantalla que fixo para unha sobriña no ano 2024.

Son moi clarificadoras e desvelan algunha que otra peculariedade na elaboración.

O sombreiro para a cara.



Sombreiro con engrudo para que estea máis duro e poder manexalo mellor.



A copa e a aba do sombreiro separadas.



Da aba do sombreiro recortou as formas para facer os ollos, o nariz e as orellas xa cosidas para darlle forma.


As orellas empapeladas.


A copa do sombreiro cos ollos, nariz e boca cosidos e empapelados.


O corno cosido e co triángulo tamén cosido ao corno.


O corno empapelado.


Cara e corno cosidos e empapelados.


Coas orellas xa cosidas e primeiras mans de pintura.


A Pantalla do lado esquerdo pintado.


Pantalla rematada.



Pantalliña decortiva feita por Chelís.



Quero agradecerlle o préstamo das fotos ao Chelís co que sempre me levei moi ben. Teño a súa promesa de quedar onde vive agora e falar das súas máscara e dos entroidos vividos.

Quico, CHELÍS, Severo, Manuel, Paco Rápido. 
Manolo Coreño, Vicente da Tataoca, Toño Sanchez, Delfín, José Moreiras.
 GRANDES PANTALLAS!!!



Moitas gracias a Mari Villarino por deixanos disfrutar desta Pantalla.